Vier miljoen burn-outs. Serieus?

Werkdruk en werkstress is de laatste tijd nogal een hot item. Zeker nu de thuiswerkperiode voor onbepaalde tijd is verlengd door het kabinet. De kantoren blijven voorlopig leeg en veel werknemers zitten met een minimum aan sociaal contact met collega’s thuis op hun tot werkplek omgebouwde logeerkamertje, naast de berg strijkgoed en tussen de jengelende kinderen. Dat levert stress op voor velen. Voeg daaraan de toenemende baanonzekerheid toe, nu de golf reorganisaties leidt tot massaontslagen. Het is niet makkelijk om je géén zorgen te maken.

Mentale gezondheid

Organisatiepsycholoog Aukje Nauta en hoogleraar psychologie Mark van Vugt waarschuwen in een stuk van de Volkskrant op 20 augustus 2020 voor een mogelijke toename in het aantal burn-outs door de coronacrisis. Beiden constateren, onderbouwd door verschillende onderzoeken, dat de mentale en fysieke gezondheid van werknemers in het geding komt door het langdurig thuiswerken.

‘Nationaal centrum’

Een hot item, ik zei het al. Er zijn enorm veel mensen die hier over willen meepraten. Het koor aan kwetteraars en twitteraars zwelt aan. Niet altijd gehinderd door enige kennis van zaken, maar er is er toch wel één die de kroon spant: het Nationaal Centrum Preventie Stress & Burnout (NCPSB). Klinkt goed, zo’n nationaal centrum. Zeker voor een commerciële adviesclub.

Apocalyptisch toekomstbeeld

In een ronkend bericht van het NCPSB van 17 augustus 2020, bijna letterlijk overgenomen door nieuwsbronnen zoals ORnet.nl, NRC, Algemeen Dagblad en Hart van Nederland, spreekt Theo Immers, ‘chairman’ van het NCPSB, over zo’n beetje het einde van werkend Nederland. Hij schetst een apocalyptisch toekomstbeeld: ‘Hele bedrijfstakken, waaronder vitale sectoren, dreigen stil te vallen doordat werknemers straks met burn-outklachten thuis komen te zitten.’

Geen klein bier

Dat is geen klein bier. Het gaat niet om een paar duizend mensen die zullen uitvallen, nee, het gaat om maar liefst vier miljoen werkende Nederlanders, aldus Immers. Vier miljoen? Het NCPSB denkt dus dat letterlijk half werkend Nederland geveld wordt door stress of een burn-out? We hebben namelijk een beroepsbevolking van maar negen miljoen mensen, volgens de meest recente cijfers van het CBS. Is dat niet wat over de top?

Handelsnaam

Eens even kijken wat voor club het is. Het NCPSB staat sinds 2014 geregistreerd in het Handelsregister als handelsnaam van de financiële holding Still Waters BV, niet als onderzoeksbureau. Enig eigenaar is de heer Immers, van huis uit chemicus en fysicus, met een jarenlange achtergrond als marketeer bij een farmaceutisch bedrijf.

Geweldige marketeer

En marketen, dat kan Immers immers! De club doet vaker boude beweringen, die vaak en ook meestal klakkeloos worden overgenomen door de pers. Eind vorig jaar riep de club al dat ruim de helft van de bevolking verhoogd risico had op verzuim door stress, overspanning of burn out. In april – na amper één maand corona – stelt het NCPSB al vast dat het stressniveau door corona met 40% was toegenomen. Een maand geleden voorspelt dit bureau dat voor tweederde van de MKB-ondernemers tussen juli en december van dit jaar een burn-out dreigt. Ziet u ze ook met bosjes omvallen?

Aha

Prima, nog even verder graven. Op wat voor soort onderzoek baseert de club zich dan? Volgens het persbericht zijn de beweringen gebaseerd op de zogenaamde Vitality Mind Challenge methode. Een onderzoeksmethode die op zijn minst interessant en misschien zelfs wetenschappelijk klinkt. Maar dan moet ik toch even een glimlach onderdrukken als ik de ‘over ons’ pagina van de NCPSB-website aanklik: ‘Theo Immers is de bedenker van de Vitality Mind Challenge en aanpak’. Aha. Wij van WC-eend…

Kern

Het is jammer dat je door dit soort onheilsprofeten wordt afgeleid van de kern van de zaak. De psychologen in het Volkskrant-artikel hebben het wel degelijk over een belangrijk probleem. Werkdruk en stress kunnen zorgen voor een burn-out. Elk geval is er één te veel. Het komt de werknemer, de economie en de samenleving niet ten goede. Een belangrijk onderwerp dus voor de werkgever, HR en de ondernemingsraad om zich mee bezig te houden. Beleid ter preventie van werkuitval door stress en burn-outklachten is geen overbodige luxe. Maar laten we elkaar niet gek maken met zelf gefabriekte onderzoekjes met overdreven uitkomsten.