Checklists
Laatst gewijzigd op: 1 december 2023

Maatwerkregeling of vangnetregeling arbodienst

Het is voor iedere organisatie verplicht om een contract met een gecertificeerde arbodienstverlener te hebben. Jouw ondernemingsraad heeft instemmingsrecht betreffende het contract met de arbodienst. Er zijn twee verschillende regelingen waarvoor gekozen kan worden: de maatwerkregeling en de vangnetregeling. Beide regelingen hebben hun eigen kenmerken en voor- en nadelen. Gebruik deze checklist om te bekijken wat de verschillen zijn tussen de vangnetregeling en de maatwerkregeling.

Maatwerkregeling

Bij de maatwerkregeling kan de bestuurder zelf kiezen welke deskundigen hij nodig heeft. Hij kan gebruikmaken van verschillende arbodienstverleners in plaats van één gecontracteerde arbodienst. Wel is de hulp van minimaal een gecertificeerde bedrijfsarts verplicht voor de verzuimbegeleiding, arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) en aanstellingskeuringen. De maatwerkregeling biedt meer ruimte voor flexibiliteit dan de vangnetregeling. Zo kan er vaak beter worden ingespeeld op vak- en branchespecifieke omstandigheden.

Vangnetregeling

Bij de vangnetregeling hoeft de bestuurder maar met één gecertificeerde arbodienst een contract aan te gaan. Het kan zijn dat de bestuurder hier bewust voor kiest, of dat het in de cao is afgesproken. Vaak is een vangnetregeling duurder dan een maatwerkregeling, omdat er ook diensten worden aangeboden die de organisatie wellicht niet nodig heeft. Het grote voordeel van de vangnetregeling is dat jouw organisatie maar met één leverancier te maken heeft. Dat scheelt administratie en coördinatie voor de eigen organisatie.

Met een vangnetregeling is er natuurlijk altijd de mogelijkheid om extra diensten aan te kopen, denk aan conflictbemiddeling of psychologische ondersteuning.

Inspraak OR: overeenstemming of instemming

De maatwerkregeling komt minder vaak voor dan de vangnetregeling. Lang niet iedere organisatie komt namelijk in aanmerking om voor de maatwerkregeling te kiezen. Dit kan alleen als de voor jou organisatie geldende cao dit toestaat, of als jouw ondernemingsraad hierover overeenstemming bereikt met de bestuurder. Dit zogenaamde overeenstemmingsrecht is een sterker recht dan het instemmingsrecht en staat beschreven in de Arbowet (dus niet in de WOR)

Het overeenstemmingsrecht bepaalt dat de bestuurder schriftelijk afspraken met jouw OR moet maken. Daarnaast is er ook overeenstemming nodig over de keuze van de contracten én de inhoud van de contracten. Ga je niet akkoord? Dan kan de bestuurder onder geen beding een maatwerkregeling invoeren. Dat is anders dan bij het instemmingsrecht, waar de bestuurder via de rechter plaatsvervangende instemming kan regelen.

Ga je dus niet akkoord met de maatwerkregeling, dan is jouw bestuurder gedwongen om voor een vangnetregeling te gaan. Bij de vangnetregeling heeft de bestuurder niet uw overeenstemming nodig, maar wel uw instemming (artikel 27 WOR). Het instemmingsrecht geldt hierbij ook voor de keuze van een arbodienst en de inhoud van het contract.

Kan de bestuurder niet aan de voorwaarden voor de maatwerkregeling voldoen? Dan geldt automatisch de vangnetregeling.

Aandachtspunten

Over het algemeen hebben werkgevers meer aandacht voor het terugdringen van verzuim dan voor preventie. Let vooral bij een maatwerkregeling goed op of er, volgens jouw ondernemingsraad, voldoende deskundigen zijn gecontracteerd om met preventie aan de slag te gaan. Ook is privacy een belangrijk aandachtspunt als in jouw organisatie wordt gekozen voor de maatwerkregeling. Er moet precies beschreven worden in welke registraties, hoe, op basis van welke grondslag en met welk doel de werkgever (privacygevoelige) persoonsgegevens (ook privacygevoelige gegevens) van werknemers vastlegt in personeelsregistraties.

Meer lezen over privacywetgeving? Bekijk dan deze checklist over de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).