Verzuimbeleid

Visie op verzuim

Allereerst is het van belang hoe men in een organisatie naar verzuim kijkt, oftewel wat is de visie op verzuim. Globaal omschreven zijn er drie visies die metverschillende centrale factoren. Dan gaat het om:

1.  factoren op individueel niveau;
2.  factoren op het niveau van de functie;
3.  factoren op het niveau van de organisatie.

Vrij vertaald gaat het dan in arbo-technische bewoordingen om:

1. Het gedragsmodel: ziekteverzuim is het gevolg van het gedrag en keuzes van de medewerker.
2.  Het belastbaarheidsmodel: ziekteverzuim is het gevolg van een te hoge belasting van de medewerker in vergelijking met wat die persoon aan kan.
3. Het organisatiemodel: ziekteverzuim is het gevolg van hoe het werk in de organisatie wordt georganiseerd en ondersteund.

Elke organisatie verschilt in het belang dat aan elk van die factoren wordt gehecht, in de praktijk is het vaak een mix. Een goed ziekteverzuimbeleid kenmerkt zich door aan alle drie de invalshoeken voldoende aandacht te besteden.

Bespreek in de OR wat ieders visie is op verzuimbeleid. Formuleer op basis daarvan een OR-visie. Vraag aan de bestuurder zelf ook een visie op verzuimbeleid te formuleren. Bespreek beide visies in de overlegvergaderingen en probeer tot een gezamenlijke visie te komen.

Preventie en de RI&E

In de Wet op de Ondernemingsraden (artikel 27, lid 1d) is verzuimbeleid gekoppeld aan goed arbeidsomstandighedenbeleid. De Arbowet legt de nadruk op preventie. Ten eerste moeten de risico’s voor de gezondheid van de werknemer bij de bron worden voorkomen. Is geheel voorkomen niet mogelijk, dan dienen er maatregelen genomen te worden die gericht zijn op collectieve bescherming. Het werken met persoonlijke beschermingsmiddelen volgt daarna.

Bij dit alles is de werkgever hoofdverantwoordelijk, maar de medewerker heeft ook zijn verantwoordelijkheden, bijvoorbeeld bij het zich houden aan de richtlijnen en werkwijzen. In een Risico- Inventarisatie- en Evaluatie worden de gevaren (risico’s) om ziek te worden herkend en passende maatregelen afgesproken.

Neem in een cursus (of OR-vergadering) de RI&E van de organisatie door en loop na of er voldoende gedaan is aan preventie en het voorkomen van verzuim.  Speel ook je rol als OR, vaak via de VGW(M)-commissie als de RI&E moet worden geactualiseerd.

Verzuimprotocol

Mochten medewerkers toch nog ziek worden, dan is er het verzuimprotocol. Daarin staan de spelregels en gedragingen voor de zieke medewerkers, de leidinggevenden en de stappen die externe deskundigen als de arbodienst dienen te nemen ten behoeve van een goed herstel. Landelijke wetgeving geeft ook richtlijnen. Onderdelen die in het verzuimprotocol kunnen staan zijn: de verzuimmelding, de verzuimdrempel, een tijdspad, het oproepen van de zieke medewerker, wie wat mag vragen en wat onder medisch geheim valt, begeleiding van de zieke (door een casemanager), verzuimspreekuur, registratie, dossiervorming, bereikbaarheid, sancties, het oplossen van de problemen, keuring, een gedeeltelijke hervatting van het werk, enzovoorts.

De OR heeft instemmingsrecht over het verzuimprotocol, zo bepaalt artikel 27 lid 1.d van de WOR. Let niet teveel op controlerende maatregelen, maar voorkom vrijblijvendheid.

Wetgeving rond verzuim

Bij verzuim gaat het om twee kanten van het werk: de medewerker die het werk verricht en de plaats en omstandigheden waaronder het werk wordt verricht. Die twee zaken raken verschillende beleidsgebieden waaraan verschillende wetten zijn gekoppeld. Zo is er de Arbowet, het Burgerlijk Wetboek (BW, met verplichtingen en rechten rond ziekte), de Wulbz (Wet uitbreiding loon doorbetalingsplicht bij ziekte), de Wet verbetering poortwachter (gedragsregels rond re-integratie), afspraken in desbetreffende cao, de wetgeving rond het inhuren van de arbodienst en arbo- en verzuimdeskundigen door de organisatie.  Daarnaast zijn er zaken als het preventief medisch onderzoek (PMO) en eisen die UWV stelt als het richting langere arbeidsongeschiktheid gaat.

Wees als OR op de hoogte van de hoofdlijnen rondom arbo-wetgeving. De afdeling P&O heeft daar vaak een overzicht van. Laat dat in een Personeelshandboek op een rij zetten of neem desbetreffende hoofdstuk van het personeelshandboek door.

OR-rechten en plichten verzuimbeleid

Verzuimbeleid is een belangrijk aandachtsgebied voor de OR, want, zoals gezegd, veel komt op dat terrein samen. De OR heeft verschillende rechten. Centraal staan daarbij het instemmingsrecht uit de WOR en artikel 12 uit de Arbowet. Maar er is meer. Zo is er het informatierecht (artikel 31, WOR), het scholingrecht (artikel 18), het communiceren met de achterban (artikel 17) of andere betrokkenen, het inhuren van deskundigen (Artikel 16), het instellen van een commissie (artikel 15) en de geheimhouding (Artikel 20).  Een samenvatting:

 

Zet de rechten en plichten van een OR rond het verzuimbeleid goed op een rij. Bedenk dat er ook jurisprudentie is die, zowel aan de OR als bestuurder, taken en kaders aangeeft. Maak afspraken over de toepassing.