Checklists
Laatst gewijzigd op: 28 januari 2021
VGWM-commissie

VGWM-commissie

De VGWM-commissie, vaak ook arbo-commissie genoemd, is een vaste commissie van de ondernemingsraad die zich bezighoudt met arbeidsomstandigheden. De afkorting VGWM staat voor veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. De bevoegdheden van de VGWM-commissie bepaalt de OR in samenspraak met de bestuurder. In deze checklist lees je hoe je zo’n commissie opricht, welke bevoegdheden de commissie kan hebben en wat het nut is van deze commissie.

Waarom een VGWM-commissie?

Arbeidsomstandigheden zijn misschien wel het belangrijkste vaste thema voor de OR. Maar het werkveld is breed en vaak specialistisch en vraagt veel tijd en aandacht. Door het oprichten van een VGWM-commissie kan de OR veel efficiënter en effectiever te werk gaan. Zo’n commissie specialiseert zich namelijk op arbo-thema’s en neemt veel en soms zelfs alle taken op dit terrein over van de OR. Zo kan de OR zich focussen op zijn kerntaken.

Hoe richt je een VGWM-commissie op?

Een VGWM-commissie is een vaste commissie van de OR. Een vaste commissie wordt ingesteld op basis van artikel 15, lid 2 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Meer informatie over OR-commissies in het algemeen vind je in de checklist OR-commissies. Voordat je als OR overgaat tot het instellen van een VGWM- of arbo-commissie is het goed om de kaders te schetsen. Wat is de samenstelling en werkwijze van de commissie en welke bevoegdheden wil de OR overdragen?

Instellingsbesluit

Dit soort zaken leg je vast een instellingsbesluit. In dit besluit staan alle taken, bevoegdheden, rechten en plichten van de commissie vastgelegd. Download hier ons model instellingsbesluit.

Het instellingsbesluit moet eerst voorgelegd worden aan de bestuurder, voordat de commissie daadwerkelijk van start kan gaan. Heeft de bestuurder bezwaar tegen het instellen van de commissie? Vraag dan de Bedrijfscommissie om te bemiddelen. In het uiterste geval kan de OR naar de kantonrechter.

Samenstelling VGWM-commissie

De VGWM- of arbo-commissie moet voor de meerderheid bestaan uit OR-leden. Dat betekent dat er dus ook ruimte is voor andere in de organisatie werkzame personen. En daar zit nu precies de kracht van de VGWM-commissie. Zorg dat je medewerkers betrekt die betrokken zijn bij het arbobeleid van de organisatie. Denk bijvoorbeeld aan een bhv’er of de preventiemedewerker. Ook kun je ervaringsdeskundigen onderdeel laten uitmaken van de arbo-commissie. Zij weten immers precies waar het om draait in de praktijk.

De VGWM-commissie kan een mooi opstapje zijn om collega’s warm te maken om zich voor de volgende verkiezingen kandidaat te stellen.

Bevoegdheden van de VGWM-commissie

In het instellingsbesluit legt de OR vast over welke onderwerpen de VGWM-commissie precies gaat en welke bevoegdheden daarbij horen. De OR kan in principe al haar bevoegdheden rondom een bepaald thema overdragen, tot aan het advies- en instemmingsrecht aan toe. Wil de OR meer controle? Dan is het ook mogelijk om de commissie als onderzoeksteam in te zetten en alle voorbereidingen te laten doen rondom bepaalde thema’s. De commissie rapporteert dan aan de OR, maar de OR maakt de definitieve besluiten en voert het overleg met de bestuurder. Ongeacht de vorm die je kiest, is het erg belangrijk dat de taken van de VGWM-commissie en die van de OR goed afgebakend zijn.

De enige bevoegdheid die de OR niet kan overdragen aan de VGWM-commissie is het voeren van een rechtsgeding.

Informatie

De VGWM-commissie heeft, net zoals de OR, recht op alle informatie die zij nodig acht bij het vervullen van haar taak. In het geval van een VGWM-commissie valt daar dus alle informatie onder op het gebied van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu. Denk aan verzuimgegevens- en analyses, adviezen van de arbodienst, incidenten- en ongevallenrapportages, algemene verslagen van periodieke arbeidsdeskundige onderzoeken (PAGO’s) en natuurlijk de risico- inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het Plan van Aanpak (PvA). Het is belangrijk dat de commissie deze informatie op tijd en volledig ontvangt, anders kan zij haar taken niet goed uitvoeren.

Faciliteiten

Net zoals de OR heeft de VGWM-commissie recht op alle faciliteiten die nodig zijn voor de uitvoering van haar taak. Denk daarbij aan een vergaderruimte en beschikking over ict-middelen. Ook mogen commissieleden vergaderen onder werktijd met behoud van loon, zijn zij voor minimaal 60 uur per jaar vrijgesteld van werk voor het commissiewerk uit te voeren en mogen zij overleg voeren met stakeholders op het arbo-terrein in de organisatie.

Scholing en ondersteuning

Leden van de VGWM-commissie hebben jaarlijks recht op scholingsdagen. OR-leden die óók lid zijn van de commissie hebben recht op drie extra scholingsdagen naast de vijf scholingsdagen waar elk OR-lid recht op heeft. Leden van de commissie die niet in de OR zitten hebben recht op drie scholingsdagen (artikel 18 lid 3b WOR). Daarnaast heeft de VGWM-commissie recht op ondersteuning door deskundigen. Dat kunnen zowel interne als externe deskundigen zijn, bijvoorbeeld van een arbodienst, als die is ingeschakeld. De kosten die de VGWM-commissie maakt zijn voor rekening van de werkgever.