Zittingstermijn ondernemingsraad (OR)

Misschien is het u opgevallen dat de zittingstermijn van uw ondernemingsraad anders kan zijn dan die van een andere OR. Dat lijkt misschien vreemd, maar is wettelijk toegestaan. Sterker nog, in artikel 12 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staat dat de zittingstermijn twee, drie of vier jaar mag bedragen. Verlenging van de zittingstermijn is volgens de wet in principe niet mogelijk. U kunt dus kiezen. Als u overweegt om de zittingstermijn te veranderen dan kunt u dit niet zo maar doen. Raadpleeg deze checklist en u weet waar u rekening mee moet houden.

Zittingsduur

De WOR (artikel 12.1) geeft aan dat OR-leden om de drie jaar aftreden. Deze termijn is de zittingsduur van de OR. De OR mag in zijn reglement bepalen dat de zittingsduur twee, drie of vier jaar is. Bij tussentijdse OR-verkiezingen wordt hier weer van afgeweken. Deze nieuw verkozen leden zitten dan voor de resterende zittingsperiode in de OR.

De meeste OR’en houden een periode van drie jaar aan, maar soms is het prettiger om iedere twee jaar te wisselen. Het kan eenvoudiger zijn om mensen te enthousiasmeren voor een kort OR-lidmaatschap van twee jaar dan voor een periode van drie of vier jaar. Ook een lidmaatschap van vier jaar heeft voordelen. U kunt dan iedere twee jaar een deel van de OR vervangen, mits u dit in het OR-reglement heeft opgenomen. Op die manier blijft er altijd een ervaren kern over in de OR. Een nadeel is dat de OR iedere twee jaar verkiezingen uit moet schrijven.

Rooster van aftreden

Dit betekent dus dat u eens in de twee, drie of vier jaar OR-verkiezingen houdt, waarbij de zittende leden aftreden. Als u ervoor kiest om iedere twee jaar de helft van de OR-leden te laten aftreden, moet u dit vastleggen in het OR-reglement. Voor de eerste zittingsperiode moet dan de helft van de leden al na twee jaar aftreden. In het reglement moeten bepalingen omtrent de herkiesbaarheid zijn opgenomen, want OR-leden mogen zich herkiesbaar stellen. Als u hierover niets regelt dan bestaat de kans dat de OR uit dezelfde mensen blijft bestaan. Vooral als het animo voor de ondernemingsraad niet zo groot is.

Bespreek in uw OR of u tevreden bent met de huidige zittingsduur. Zet de voor- en nadelen op een rij en bepaal of u de zittingsduur wilt veranderen.

Regelement aanpassen

In het OR-regelement, dat de OR zelf opstelt, staat de werkwijze van de OR beschreven. De OR kan het reglement aanvullen of wijzigingen. De ondernemingsraad kan deze bevoegdheid niet aan anderen overdragen of met anderen delen. U kunt de zittingsduur door een wijziging van het reglement aanpassen. Van belang is dat de zittingsduur van de OR-leden twee, drie of vier jaar bedraagt. Deze wijziging gaat pas in bij de volgende OR! Een OR kan dus niet zijn eigen zittingsduur verlengen.

Het is de vraag of het wenselijk is om meer dan twee zittingsperioden in de OR te zitten. Een OR heeft regelmatig een frisse wind nodig. Hierdoor wordt de OR ook representatiever als er nieuwe mensen in de raad zitten. U kunt in het OR-reglement een maximum periode opgeven voor het aantal jaren of zittingstermijnen dat iemand achter elkaar in de OR mag zitten.

Aftreden

Een OR-lid wordt in principe voor de hele zittingsduur verkozen. Toch treden OR-leden regelmatig voor het einde van de zittingstermijn af. Het lidmaatschap van de OR eindigt alleen wanneer iemand niet meer bij de organisatie werkzaam is of wanneer hij zelf tussentijds aftreedt. Hij kan het OR-werk bijvoorbeeld niet meer combineren met zijn werk. Sommige OR-leden belemmeren de medezeggenschap. U wilt dan dat een niet-functionerend OR-lid aftreedt. Wanneer bijvoorbeeld u, de bestuurder of een deel van de achterban het vertrouwen opzegt, hoeft de OR of dat lid niet af te treden. Hij is immers gekozen voor de hele zittingsperiode. Het is alleen mogelijk om via een schorsingsprocedure bij de kantonrechter een OR-lid uit te sluiten van het OR-lidmaatschap (artikel 13 van de WOR).

Toch verlengen

Op grond van de WOR is het niet mogelijk om de wettelijke zittingstermijn te overschrijden. In uitzonderlijke situaties is het echter wel toegestaan dat de ondernemingsraad langer blijft zitten. Dat kan bijvoorbeeld bij een fusie of reorganisatie met belangrijke wijzigingen in de medezeggenschapsstructuur, een overname met grote personeelsuitbreiding of faillissement. Het is dan niet handig om eerst de verkiezingen te houden en een nieuwe (onervaren) OR het traject af te laten maken. Een van de voorwaarden voor verlenging is dat deze van beperkte duur (maximaal 6 maanden) is. Ook moet er niemand bezwaar maken tegen een verlenging. Het kan zijn dat de bestuurder, werknemers of de vakbonden tegen verlenging zijn. Dan zijn verkiezingen onontkoombaar.

Als u de zittingstermijn wilt verlengen communiceer dat dan met de achterban. Geef daarbij aan wat de reden van uitstel, de nieuwe verkiezingsdatum en de bezwaartermijn is. Geef daarbij ook aan en op welke wijze werknemers bezwaar kunnen maken en hoe de OR zal omgaan met de bezwaren.

Bezwaar maken

Als er belanghebbenden zijn die vinden dat de OR ten onrechte de zittingsduur heeft verlengd, kunnen zij bezwaar maken. Zij kunnen in eerste instantie bezwaar maken bij de ondernemingsraad. Als de OR de bezwaren naast zich neerlegt moeten de belanghebbenden een procedure starten. Ze kunnen naar de kantonrechter stappen en vragen om naleving van de wet.