Onze bestuurder wil geen OR, kan dat?

Nee, als er 50 of meer medewerkers binnen de organisatie werkzaam zijn, dan is de bestuurder verplicht om een ondernemingsraad in te stellen, dat staat in artikel 2 van de Wet op de ondernemingsraden (WOR). Alleen bij hoge uitzondering kan een bestuurder ontheffing krijgen voor het instellen van een OR.

Rechter

Weigert uw bestuurder om een OR in te stellen, dan kunnen de werknemers de vakbond inschakelen die actief is binnen uw organisatie. Vraag de vakbond om bij de bestuurder er op aan te dringen dat er een OR komt. Als de vakbond er met de bestuurder niet uitkomt, kan een afvaardiging van de werknemers naar de Bedrijfscommissie stappen. De Bedrijfscommissie bemiddelt bij problemen die verwant zijn aan medezeggenschapszaken of zaken die binnen de medezeggenschap of tussen de medezeggenschap en bestuurder spelen. Als de bestuurder blijft weigeren kan de vakbond een procedure starten bij de kantonrechter. Werknemers mogen ook zelf naar de rechter stappen, maar het is verstandiger om dit samen te doen. De kantonrechter kan op grond van artikel 36 uit de WOR stellen dat de bestuurder in gebreke blijft bij het instellen van een verplichte OR. De rechter kan ervoor kiezen om de bestuurder een bepaalde termijn te geven waarbinnen hij alsnog een OR moet instellen. Als de bestuurder dit niet doet kan de rechter een sanctie opleggen, bijvoorbeeld het betalen van een dwangsom.

Check de cao

In sommige cao’s zijn scherpere regels opgenomen met betrekking tot het instellen van een ondernemingsraad. Dat wil zeggen dat in sommige organisaties al bij minder dan vijftig werknemers een verplichting tot het instellen van een ondernemingsraad geldt.

Uitzonderlijk: ontheffing medezeggenschapsrechten

In uitzonderlijke situaties kan een bestuurder ontheffing krijgen voor het instellen van een ondernemingsraad, zo staat in artikel 5 WOR. De SER (Sociaal Economische Raad) behandelt zo’n verzoek tot ontheffing. Als de SER het verzoek honoreert, geldt dit voor een periode van maximaal vijf jaar. Bezwaar maken tegen het besluit van de SER kan binnen zes weken. In ieder geval is ‘onvoldoende belangstelling van het personeel’ niet genoeg reden om geen OR in te stellen, aldus de SER. Wat wél een goede reden kan zijn, is dat er al sprake is van een hoge mate van zeggenschap van werknemers, bijvoorbeeld bij een werknemerszelfbestuur. Wel moet de bestuurder met een uitgebreid ontheffingsverzoek komen. Dat verzoek moet minimaal bevatten: een motivering, uitslag van een enquête onder het personeel hierover en statuten van de onderneming waarin deze zeggenschap is vastgelegd.

Lees meer over het oprichten van een OR in deze checklist.