Rol OR bij corona groter dan gedacht

De rol van de ondernemingsraad tijdens corona is veel groter dan gedacht. Bij reorganisaties, het aanvragen van overheidssteun of het aanpassen van arbeidsvoorwaarden heeft de OR advies- of instemmingsrecht. De commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) van de SER heeft een praktische checklist gemaakt voor OR en bestuurder hoe zij samen coronamaatregelen binnen de organisatie kunnen vormgeven. De handreiking geeft duidelijkheid en overzicht over de rol van de bestuurder, OR en vakbonden.

Initiatiefrecht

De ondernemingsraad kan gebruik maken van het initiatiefrecht (artikel 23 WOR) om de bestuurder ongevraagd te adviseren over veranderingen in de organisatie als gevolg van corona. Bijvoorbeeld over een nieuwe bedrijfsstrategie om de komende jaren financieel gezond te blijven. Maar ook over meer actuele onderwerpen, zoals ontslagen door teruglopende inkomsten.

NOW-regeling

De bestuurder heeft de plicht om de OR te informeren als het bedrijf gebruik maakt van de NOW-regeling. Dit geldt voor alle NOW-aanvragen. U kunt in het online register van het UWV terugvinden of uw organisatie NOW 1 heeft ontvangen. Bent u als OR hier niet over geïnformeerd door de bestuurder, spreek hem er dan op aan.

Scholing en arbeidstijden

De NOW 2 en NOW 3 bevatten een inspanningsplicht voor werkgevers om werknemers te stimuleren tot om- of bijscholing. Veranderingen in het scholingsbeleid zijn instemmingsplichtig, net als wijzigingen in de arbeids- en rusttijden.

Thuiswerken

Thuiswerksituaties moeten ook ‘arbo-proof’ zijn en aan de eisen uit de Arbowet voldoen. Daar staat ook dat de OR over alle zaken die over gezond en veilig werken gaan instemmingsrecht heeft. Verder geeft Artikel 28 lid 1 van de WOR de OR de taak om de naleving te bevorderen van de gestelde voorschriften op het gebeid van arbeidsomstandigheden, arbeids- en rusttijden van werknemers. Houdt dus de vinger aan de pols over het thuiswerkbeleid en het welzijn van de werknemers.

RI&E

Door de coronacrisis moet uw organisatie waarschijnlijk maatregelen treffen om het werk op een veilige manier door te laten gaan. Dit maakt aanpassing van de risico-inventarisatie en -evaluatie noodzakelijk. Over de RI&E en alle voorgestelde aanpassingen en actualisatie heeft de OR instemmingsrecht.

Privacy

Werknemers die thuiswerken zijn moeilijker te ‘controleren’. Als de bestuurder besluit om extra controlemaatregelen te nemen, zoals de instelling van een personeelsvolgsysteem of een tijdregistratiesysteem, heeft de OR instemmingsrecht. Een PvT heeft geen instemmingsrecht, maar wel informatie- en overlegrecht.

Reorganisatie

De OR heeft bij een reorganisatie uitgebreid adviesrecht over de voorgestelde wijzigingen in een organisatie, ook als er geen arbeidsplaatsen in het geding zijn. Een PvT heeft alleen adviesrecht als de reorganisatie leidt tot ontslagen of veranderingen in de arbeidsplaatsen die minstens 25% van het personeel treft.

Vakbond

De vakbond speelt een belangrijke rol bij reorganisaties, zeker als de organisatie onder een cao valt of als veel werknemers lid zijn van de vakbond. Zo houden ze een flinke vinger in de pap. De OR en bestuurder moeten per advies- of instemmingsverzoek nagaan of en zo ja welke rol de vakbond hier in speelt. Vaak is er bij een reorganisatie een sociaal plan voor werknemers die de organisatie verlaten en de werknemers die achterblijven. De onderhandelingen over dit plan gebeuren vaak door de vakbond, maar gaan ook de OR aan.